Proročke metode u obrazovanju djece (2)

Prispodoba o roditeljima

Pejgamberi s.a.v.s. recimo: ‘Budite odvojeni prema svojoj djeci, baš kao što želite da budu pošteni prema vama u dobrotvornim i ponašanjem. "

Pravda i jednakost među djecom

Ovo je treći stub na koji su pozvani roditelji, odnosno da se obavežu na djecu kako bi postigla ono što žele, otuda pravda i jednakost među djecom. To ima veliki utjecaj na ohrabrenje i entuzijazam djece za dobročinstvo i poštovanje roditelja.
S tim u vezi, dovoljno je poznavati osjećaje djece kada jedan od roditelja odstupa od drugog djeteta, tako da to razlikuje, e poštovanje, približava itd. … Takav postupak roditelja podstaći će dijete da sije gnjev, ljubomora i druga zla, a kasnije će se roditelji vrlo teško nositi sa lošima. Takav primjer u Kur'anu imamo braća Jusufa a.s., koji kada istražuju sklonost srca roditelja prema njihovom bratu, do Jusufa, njihov otac je optužen za nepravdu. U ovom kontekstu, Allahu xh. sh. recimo: “Kada oni (braćo) STRESSED: Zaista, Jusuf i njegov brat su draži našem ocu od nas, dok smo više (grupa). Naš otac očito griješi.” (Yusuf,8)
Zavist Jusufove braće imala je još veće posljedice. Oni su izazvali porodične traume, pa je Yusufova sudbina završila bacanjem u bunar dok je bio malo dijete, tako da nije počinio nikakav grijeh, samo zbog činjenice da ga je otac volio više od braće. Iz ovog razloga, međutim roditelji daju upute, Savet, ohrabrenje, UPLAŠI, oni neće važiti sve dok se roditelji ne budu pridržavali pravde i jednakosti među djecom, bilo materijalno, bilo duhovno; roditelji se ne bi trebali od srca naslanjati ni na jednu djecu.
S tim u vezi, Pejgamberi s.a.v.s. objasnio nam je važno pravilo o obliku i načinu dobročinstva prema djeci, i njihovo podnošenje roditeljima.
Ovo je pravda i jednakost. Pejgamberi a.s. recimo: “Budite fer prema svojoj djeci, budi fer prema svojoj djeci, budi fer prema svojoj djeci!”
Pejgamberi s.a.v.s. takođe kaže: “Budite pošteni prema svojoj djeci u razdvajanju, baš kao što želite da budu pošteni prema vama u dobrotvornim i ponašanjem.”(1)
Iz ovoga razumijemo da je nejednakost među djecom zabranjena. Još gora bi bila izolacija neke djece od neke druge, jer bi ovo pitanje ili ova izolacija donijela neprijateljstvo, ljubomora i mržnja među njima, a to bi utjecalo na prekid krvnih veza, udaljavajući se jedno od drugog. Najveća usluga koju roditelj može učiniti svojoj djeci je biti jednak i pošten prema svima.
Koliko je pravda među djecom važna najbolje pokazuje stav prvih muslimana, koji su bili toliko fer prema svojoj djeci da čak ni u maženju i ljubljenju nisu pravili razliku. To su učinili kao odgovor na poziv Poslanika s.a.v.s i njegove prakse, jer ih je Poslanik s.a.v.s upozorio da budu u pravu između dječaka i djevojčice čak i u njihovim poljupcima.
Enesi r.a. recimo: “Čovjek je sjedio sa Poslanikom s.a.v.s. Kada je njegov sin došao tamo, muškarac ga je poljubio i posjeo u sobu, zatim je došla njegova kćerka, i uze je i položi je kod dječaka. Nakon ove akcije Poslanik a.s. ja to: “Nisi bio fer prema njima.”
Imate li smjer?, obrazovne ustanove ili škole širom svijeta da pozivaju na pravdu za djecu i na maženje, smanjenje, itd.?!
U mnogim slučajevima se dogodi da djeca razgovaraju, biti uvrijeđen, da se tuku. Ovdje bi definitivno trebalo postojati posredovanje za razdvajanje, dokaz o pravu, poraz zla, i jednakost među njima. Pejgamberi a.s. je jednom posredovao između dvoje djece, svađajući se međusobno. Pejgamberi a.s. ispravili svoja pogrešna ponašanja, i pozvao odrasle da odvrate okrutnost u svim oblicima i, kad god bi podigao glavu, izliječi ga pravdom.
Xhabiri r.a. recimo: “Dvoje djece tuklo se međusobno. Jedan je bio jedan od muhadžira, drugi od Ansara. Uzvikne dječak Muhadžiri: “O Muhajireen (pomozi mi)!” Ansariu je nazvao: “uvježbavanje (pomozi mi)!” Tada je izašao Poslanik s.a.v.s i rekao: “Šta je ovo? Zov neznanja?” Oni su rekli: “Već, o Allahov Poslaniče! Ali ovo dvoje djece je pretučeno, su se šutirali.” Pejgamberi s.a.v.s tha: “Nema štete. Neka čovjek pomogne bratu kada učini nepravdu ili mu se učini nepravda. Ako je okrutno, neka ga ometa, jer je ovo za njega pomoć; ako se učini nepravda, neka pomogne.”
Na kraju ovog objašnjenja obraćamo se iskrenim čestitkama pravim roditeljima, revni prosvjetni radnici za nagradu koja ih očekuje na Sudnjem danu, uprkos ostvarenju ciljeva obrazovanja na ovom svijetu. Prenosi Amr bin Al As r.a., se Pejgamberi s.a.v.s. rekao je: “Zaista, pravedni ljudi sa Allahom su na visokim položajima sa svjetlošću (minberë), (…), oni su pravedni u vođstvu, porodice i njihova odgovornost. "(2)

Dečja prava

Davanje djeci prava koja zaslužuju kao i prihvatanje prava djeteta na njih sije pozitivna osjećanja. Iz ove akcije dijete uči da život prima i daje. Takođe se ovo za dijete smatra treningom za t’ podložan istini. Pred sobom vidi dobar primjer. Djetetu se daje prilika da oblikuje svoje ponašanje, podnijeti zahtjeve za njegova prava, i sve što je suprotno onome što smo istakli negativno će utjecati na njegov život. Pejgamberi a.s. pitao, od djece koja su bila s desne strane, dati dozvolu t’ poštovao je starije sa lijeve strane. Prenosi Sehl bin Sead r.a., se Pejgamberit s.a.v.s. donijeli su mu posudu s vodom. Pio je vodu iz te posude. Na desnoj strani bilo je dijete, a slijeva su bile starješine. Pejgamberi a.s. rekao djetetu: “Da li mi dozvoljavate da im dam prioritet? (stariji da piju vodu)?” Mali je rekao: “Već, za Boga, o Allahov Poslaniče! Moje najbolje što potiče od vas ne dajem nikome.” Tada je Poslanik s.a.v.s. predao vrč djetetu.”(3)
Ovdje se može postaviti pitanje za mlade i starije ljude: Imamo li pravo na djecu t’ uskraćujemo im njihova prava, posao, posvećenost itd.?
S tim u vezi, donosimo neke hadise. Abdullah bin Masudi r.a.. kaže da je rekao Poslaniku a.s. da t’ naučio ga nekoliko riječi sa širokim i korisnim sadržajem. Pejgamberi s.a.v.s i tha: “Obožavajte samo Allaha, biti sa Kur'anom gdje god da se nalazite. Prihvatite istinu od onoga ko dođe, od malih ili velikih, čak i ako ih mrzi. Odbijte zlo od svakoga ko dođe, od malih ili velikih, čak i ako ih jako voli!”
Iz ovih proročkih izraza ističe se da istinu moraju prihvatiti čak i djeca.
Imam Abu Hanifa vidio je dijete kako se igra u blatu, i rekao mu: “Budi pazljiv, da ćete pasti u blato!” Mali ga je vratio: “Pazite da ne skliznete, jer ako se okliznete, čitav svijet će vam skliznuti!” Abu Hanifa je bio iznenađen i uznemiren istim odgovorom tog djeteta. Nakon ovog incidenta Abu Hanifa nije dao fetvu bez da je proučavao stvar mjesec dana zaredom sa svojim učenicima.(4)
Kaže se da je jednom dječačić Hassan El Fadël ušao u neke vođe, gde su takođe pronađeni mnogi učenjaci. Mala je željela da preuzme reč. Ovo se zgadilo vođi, andaj i tha: “Da li bi i dete trebalo da govori na ovom mestu??” Mali je rekao: “Iako sam dijete, nisam manja od kukuljice Sulejmana a.s., a niste ni vi veći od Sulaymana a.s. Pupeza je rekla Sulejmanu: “Pronašao sam nešto čega niste svjesni.” (Najvlažnije, 22)
Kada je Omer bin Abdul Aziz imenovan halifom, razne delegacije su dolazile u t’ poželio mu zadatak. Na čelu delegacije bilo je malo dijete, koji je u ime delegacije čestitao halilu. Umar mu je rekao: “Zar vaši ljudi nisu pronašli nikog manjeg od ovog da vodi delegaciju??!” Mali je odgovorio: “O vođo muslimana, kao da je pitanje starosti, onda bi onaj ko je stariji od vas trebao biti na vašem položaju, e jo ti. O vođo muslimana, zar ne znaš da je čovjek sačinjen od dvije male stvari: jezik i srce?” Halil mu je rekao: “Nastavite da me savetujete, o mali! Dječačić ju je nastavio savjetovati sve dok Khalil nije počeo plakati.(5)
Iz ovih priča proizlazi da su mnoge velike ličnosti, čiste duše, glave pune znanja i nauke prihvatile su savjete i smjernice djece, slušao ih s punom skromnošću, iskoristili svoje misli i kroz njih poboljšali svoje misli i metode. Za, čak i dijete ima mišljenje, njegov položaj i desno.

Roditelji se mole za svoju djecu

Cvijet je jedan od glavnih stupova kojima roditelji trebaju biti posvećeni. Moraju uzeti u obzir vrijeme kada je cvijet prihvaćen, što nam je pojasnio Poslanik a.s. Allah prihvatio je cvijet roditelja xh. sh. Molitva dodaje ropstvo i samilost koja dolazi iz srca roditelja. Oni su od Boga skromno orijentisani, tražeći zaštitu djece i regulaciju njihove budućnosti. To je bio način i metoda svih poslanika. U suprotnom, psovanje i molitva za zlo djetetu, prema islamskoj religiji, smatra visoko osuđenim krivičnim djelom. Bez obzira koliko opasno predstavljali ovo djelo, rizik je mnogo veći, jer u tome leži uništavanje djeteta i njegove budućnosti. Za, to je istovremeno uništavanje roditelja. Pejgamberi a.s. babait dhe nënës ua ndalonte që të mallkonin dhe të luteshin për të keq për fëmijët e tyre. Kjo është në kundërshtim të plotë me moralin islam, me edukatën profetike, si dhe është pengesë e thirrjes së njerëzve në Islam. Këtë më së miri e shohim në rastin e Taifit, ku Pejgamberi s.a.v.s. nuk u lut për të keq ndaj politeistëve, jasno je da nije ni pocrveneo zbog onoga što se dogodilo: “Shpresoj tek Allahu që nga mesi i tyre të nxjerrë njerëz që e adhurojnë Allahun” Këtë shpresë, pas njëfarë kohe, Allahu xh.sh. e kishte bërë realitet. Xhabiri r.a. transmeton se Pejgamberi s.a.v.s. rekao je: “Mos u lutni kundër vetvetes, as kundër fëmijëve tuaj, as kundër shërbëtoreve dhe as kundër pasurisë, nëse në një orë përputhet koha e lutjes suaj tek Allahu, Ai do t’ju përgjigjet për t’jua dhënë (atë që kërkoni).(7)
Imam El Gazaliu, në librin e tij “El Ihja” tregon se një njeri kishte ardhur tek Abdullah bin El Mubarek për t’u ankuar se djali nuk e respektonte. Abdullahu i kishte thënë: “A je lutur ndonjëherë kundër tij?” “Po, si jo”, i ishte përgjigjur njeriu. Atëherë Abdullahu i kishte thënë: “Ti vetë e ke shkatërruar djalin tënd.”(8) Në vend që njeriu me lutje të bëhet shkaktar për shkatërrimin e fëmijës, le të bëhet shkaktar për ndërtimin dhe edukimin e tij, ashtu siç ka vepruar Pejgamberi a.s., i cili lutej në dobi të fëmijëve dhe Allahu xh.sh. i çonte begati në të ardhmen e tyre, në punën, pasurinë dhe në trashëgiminë e tyre.
Ibn Abasi r.a.. tregon se, kur ishte i vogël, Pejgamberi a.s. e kishte afruar pranë gjoksit dhe qe lutur: “o moj boze, mësoja urtësinë këtij vogëlushi!”(9) Në një version tjetër thuhet: “o moj boze, bëja të kuptueshme fenë!”(10) Ibën Abasi vërtet u bë një nga dijetarët më të mëdhenj të umetit islam, dhe u quajt “Terxhuman-ul-Kuran – Komentues i Kuranit”.
Pejgamberi a.s. lutjen e kishte përdorur si metodë për zgjidhjen e problemeve. Kjo tregon për pozitën dhe rëndësinë që ka lutja në metodologjinë islame. Lutja i çrrënjos rrënjët e mosrespektimit të prindërve, e kjo bëhet kur prindërit janë të sinqertë në lutje dhe këtë e vazhdojnë në çdo kohë, e edhe në udhëtim.
Muslimi transmeton në “Sahih” zato Ga obožavajte, se vërtet Pejgamberi s.a.v.s. kur hipte në deve dhe donte të udhëtonte, merrte tekbir tri herë, dhe thoshte: “I Lartësuar dhe i Pastër është Ai që e nënshtroi këtë (devenë për hipje dhe udhëtim), sepse ne nuk do të mund ta bënim këtë. Me të vërtetë kthimi ynë është te Zoti ynë. o moj boze, vërtet ne të lutemi që udhëtimi ynë të ketë karakter bamirësie dhe devotshmërie. Të lutemi që me veprat tona të jesh i kënaqur. o moj boze, lehtësona këtë udhëtim, dhe largësinë e tij na e bëj të shkurtër. o moj boze, Ti je shoqërues në udhëtim, dhe mbrojtës i familjes. o moj boze, unë kërkoj që të më ruash nga vështirësitë e udhëtimit, nga pamjet e liga (ndeshjet), nga përmbysjet e këqija në pasuri, familje dhe fëmijë.”(11)
Dikush mund të thotë se lutja e prindërve nuk ndikon te fëmija, mirëpo Kurani, përmes shembullit të Jakubit a.s., thotë të kundërtën. Jakubi a.s. u kishte thënë bijve të tij: “Më vonë do t’i kërkoj Zotit tim t’ju falë ju, se Ai vërtet është që fal dhe është Mëshirues.” (Yusuf, 98)

(1) Ibën Ebi Dynja, “Kitabul ijal”, VOLUMEN. Ja, f. 172.
(2) “Sahihu Muslim”, vëllimi IX, f. 350. br. 3406.
(3) “Sahihul Buhari”, VOLUMEN. VIII, fq. 327, br. 2271.
(4) Mukadime, Hashijet Ibën Abidin: VOLUMEN. 1, f. 8.
(5) Abdulaziz Bedr, Mevakif hasime bejnel ulema vel hukam, f. 64.
(6) “Sahihul Buhari”, VOLUMEN. XI, f. 8, br. 2992.
(7) “Sahihu Muslim”, VOLUMEN. XIV, f. 295, br. 5328.
(8) Imam El Gazali, Ihja ulumud-din, VOLUMEN. 2, f. 217.
(9) “Sahihul Buhari”, VOLUMEN. XII, f. 100, br. 3473.
(10) “Sahihul Buhari”, VOLUMEN, Ja, f. 248, br. 140.
(11) “Sahihu Muslim”, VOLUMEN. VII, f. 56, br. 2392.