BESIMI VETËM NË ER-RUBUBIJE NUK TË SHPËTON
Kjo kategori e Teuhidit është pjesë e një tërësie e cila përbëhet përbëhet prej tri kategorive, andaj nuk është valid Imani i askujt dhe nuk e plotëson Teuhidin, vetëmse pasi që ta njëhson Allahun me këtë lloj të Teuhidit, mirëpo kjo nuk është qëllimi i dërgimit të profetëve dhe as që ky lloj i Teuhidit, veçmas prej kategorive tjera, e shpëton njeriun nga dënimi, derisa njeriu ta plotëson Teuhid el-Uluhije.
Allahu thotë: (( وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُم بِاللَّـهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِكُون))
“Dhe shumica e tyre nuk beson ndryshe Allahun, vetëmse duke qenë mushrikë”.[1]
Kuptimi i ajetit: Nuk e pranon shumica Allahun si Zot, Krijues, vetëmse duke i përshkruar Atij ortak në adhurim dikë tjetër.
Thotë Ibn Abbas në komentimin e këtij ajeti: “Prej besimit të tyre ishtë kur u thuhej: Kush i krijoi qiejt, kush e krijoi tokën, kush i krijoi malet? Thonin: “Allahu”. Mirëpo ishin mushrikë.”
Thotë I’krime: “I pyet ata (mushrikët): Kush ju ka krijuar juve, kush i krjoi qiejt dhe tokën? Thonin: “Allahu”. Ky ishte Imani i tyre, mirëpo adhuronin dikë (diçka) tjetër veç Tij.”
Thotë Muxhahid bin Xhebr: “Besimi i tyre në Allah tregohet nga pohimet e tyre, ‘Allahu na krijoi, Ai na furnizon siguron dhe merr jetën tonë’, megjithatë kjo nuk i ndaloi ata të adhuronin zota të tjerë bashkë me Allahun”.
Fjalët e Selefit në këtë kontekst janë të shumta, bile mushrikët në kohën e Pejgamberi (sala Allahu alejhi ue selem) besonin se Allahu është Zot, Krijues, Furnizues, mirëpo Shirku i tyre ishte në aspekt të Ibadetit (adhurimit) ngase adhuronin idhuj të cilëve ua drejtonin lutjet, u kërkonin ndihmë, ua tregonin problemet dhe nevojat e tyre.
Kur’ani na tregon në shumë vende se mushrikët e pranonin Rububije-tin e Allahut, duke i përshkruar ortak në adhurim, thotë Allahu:
((وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ ۖ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ))
“E nëse i pyet “Kush i ka krijuar qiejt dhe tokën, kush i ka nën urdhër diellin dhe hënën?” Do të thonë “Allahu”. Po ku shkojnë pra!?“[2]. Poashtu thotë Allahu:
قُل لِّمَنِ الْأَرْضُ وَمَن فِيهَا إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٨٤﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّـهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿٨٥﴾ قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ ﴿٨٦﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّـهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿٨٧﴾ قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٨٨﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّـهِ ۚ قُلْ فَأَنَّىٰ تُسْحَرُونَ
“Thuaju: “E kujt është toka dhe gjithë ç’ka në të, e dini?” “E Allahut!” – do të përgjigjen, por ti thuaj: “Po pse pra nuk vini në vete?” Pyeti: “Kush është Zoti i shtatë qiejve dhe Zoti i Arshit të Madh?” “Allahu” – do të thonë ata, kurse ti thuaju: “E pse pra nuk po frikësoheni?” Thuaj: “Kush është Ai në duart e të cilit është pushteti mbi të gjitha, e që merr në mbrojtje dhe nuk ka nevojë për t’u marrë në mbrojtje, e dini?” “Allahu!” – do të përgjigjen, e ti thuaju: “Po pse pra jeni të magjepsur?”[3]
Mushrikët nuk besonin se idhujt e lëshonin shiun, se ato e furnizojnë gjithësinë, se i kontrollojnë çështjet, por besonin se këto gjëra janë veçori të Allahut, bile besonin se zotërat e tyre të cilat i adhuronin janë të krijuara, se vetëm Allahu krijon dhe çdo gjë veç Tij është krijesë e Tij, mirëpo ata i morrën këto krijesa si ndërmjetësues mes tyre dhe Allahut, me pretendim se këta idhuj i afrojnë tek Allahu:
((وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّـهِ زُلْفَىٰ))
“Ndërkaq ata të cilët, në vend të Atij, marrin mbrojtës: “Ne i adhurojmë ata vetëm të na afrojnë sa më shumë tek Allahu”…”[4]
Edhe me gjithë këtë besim në Teuhid er-Rububijeh, kjo nuk ishte e mjaftueshme që të bëhen pjesëtarë të Fesë së Allahut, bile Allahu gjykoi për ta dhe i cilësoi si mushrikë dhe jobesimtarë, u garantoi zjarr dhe dënim të përhershëm.
Nga kjo që u tha më lartë kuptohet se pranimi i kësaj kategorie të Teuhidit dhe besimi në të, duke mos e pasuar këtë besim me besimin se Allahu i vetmi meriton adhurimin, nuk e fut njeriun në Islam dhe se ky njeri është mosbesimtar (qafir) andaj i takojnë atij të gjitha dispozitat e veçanta për mosbesimtarët.[5]
Përktheu: Ali Ashani